کارخانه ایران خودرو
ایران خودرو ازمهم‌ترین کارخانه های خودروسازی ایرانی است، که انواع خودروهای سبک و سنگین را با همکاری کارخانه های خارجی یا به تنهایی مونتاژ می‌کند. ایران خودرو سالانه حدود ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید می‌کند.تولید اولیه کارخانه ایران خودرو، اتوبوسهای معروف به «LP» بود که شاسی آن ها از آلمان وارد می‌شد و با نصب اتاق بر روی آن در کارخانه شمالی فعلی شرکت ایران خودرو مونتاژ می‌گردید.
پیکان جوان
نحوه عملکرد کارخانه ایران خودرو از سال 1345 تا سال 1370
ایران خودرو در سال ۱۳۴۵ قراردادی با شرکت روتس انگلیس به منظور تولید پیکان، منعقد گردید که یک سال بعد در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۴۶ کارخانه خودروسازی به نام «ایران ناسیونال» با سرمایه حدود ۴۰۰ میلیون ریال تأسیس گردید که شامل زمین، اعتبار بانکی، ماشین آلات نو و کهنه، که قادر به مونتاژ روزانه ۱۰ دستگاه سواری و ۷ دستگاه اتوبوس و کامیون بود.
از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ پیکان در مدل‌های مختلف کار ، لوکس، جوانان، استیشن و وانت و اتوبوس در مدل‌های اتوبوس ۳۰۲ شهری، بیابانی و سوپرلوکس و مینی‌بوس و آمبولانس توسط کارخانه ایران خودرو تولید می‌گردید. افزایش تولید از سال ۱۳۴۶ شروع و سرانجام در سال ۱۳۵۶ حدود ۹۸۰۰۰ دستگاه پیکان تولید گردید.
در سال ۱۳۵۲ هدف و سیاست اصلی کارخانه ایران خودرو بر مبنای تولید داخلی قطعات و خودکفائی مطرح گردید، که در این راستا کارخانه های بلبرینگ، پیستون و ایدم تبریز و کارخانه رضای مشهد و ریخته‌گری تأسیس شد.
در سال ۱۳۵۳ با افزایش قیمت نفت و درآمدهای ارزی،کارخانه ایران خودرو به منظور حفظ بازار تصمیم به تولید پژو گرفت و سهام کارخانه نیز در همین سال وارد بورس گردید و حدود ۴۵ درصد از سهام کارخانه ایران خودرو به عموم واگذار گردید.
در اواخر سال ۱۳۵۶ و اوایل سال ۱۳۵۷ با توجه به اینکه پیکان قدیمی شده بود، تعویض آن در دستور کار قرار گرفت و بر همین اساس به منظور تولید خودروی جدیدتری با پژو فرانسه مذاکراتی انجام گرفت که در نهایت منجر به عقد قرارداد تولید پژو ۳۰۵ شد. اما قبل از انجام کار و هم‌زمان با وقوع انقلاب اسلامی تمامی صنایع، ملی و در اختیار دولت قرار گرفت. با وقوع انقلاب اسلامی به موجب بند الف قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران مصوب ۱۶-۴-۱۳۵۸ شورای انقلاب اسلامی، کارخانه ایران خودرو به اعتبار نوع صنعت، زیر مجموعه سازمان صنایع ملی با مدیریت وزارت صنایع قرار گرفت و ملی اعلام گردید. این دوره هم‌زمان با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود که از مهم‌ترین مسائل این دوره وجود مشکلات ارزی و اقتصادی از جمله نبود واردات، دشواری تهیه مواد اولیه از خارج، ضعف کیفیت و تحویل به موقع و فرسودگی دستگاه‌ها در ایران خودرو بود که تا سال ۱۳۶۱ همچنان ادامه داشت.
سال ۱۳۶۲ یکی از سال‌های کم مسئله و پر رونق تولید کارخانه ایران خودرو بوده است که علت آن، وضعیت مناسب ارزی و استراتژی وزارتخانه بود و در واقع این رشد در سایر صنایع به چشم می‌خورد.
سال ۱۳۶۴ با کاهش درآمدهای ارزی نشانه‌های بحران صنعتی، اقتصادی و تولیدی آغاز گردید تا آنجا که در سال ۱۳۶۵ کارخانه ایران خودرو در آستانه تعطیلی قرار گرفت.
در سال ۱۳۶۷ با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل مسئله تعیین خودروی سواری با هماهنگی کامل سازمان و وزارتخانه مطرح و قرارداد ساخت پژو ۴۰۵ در مدت ۳ سال، منعقد گردید.
در سال ۱۳۶۸ هم‌زمان با تأکید دولت بر تولید خودروهایی که کاربری عمومی داشته باشد، دو تحول بزرگ روی داد. اولین تحول تبدیل سالن پژو به سالن اتوبوس بود که این سالن در دو شیفت، سالانه ۶۰۰۰ دستگاه اتوبوس تولید می‌کرد. تحول دوم، هم‌زمان با توقف تولید پیکان و تعطیل شدن کارخانه تالبوت و نداشتن نیروی محرکه و اعلام آمادگی پژو برای عقد قرارداد با کارخانه ایران خودرو بود که کارخانه، ناگزیر تصمیم به نصب موتور ۵۰۴ بر روی پیکان گرفت و پیکان به «پیکاژو» و سپس به «پیکان۱۸۰۰» تغییر نام داد.
از مهم‌ترین تحولات این کارخانه سال ۱۳۷۰ می‌توان به تولید مجدد پیکان و تأسیس شرکت ساپکو اشاره نمود.
