توجه به صنعت و رونق بخشیدن به آن یکی از مواردی است که اغلب کشورها برای توسعه اقتصادی به آن توجه کرده و میکنند و در کشور ما نیز توجه به این مقوله نه تنها دغدغه مسئولان بلکه دغدغه مردم نیز هست.
استان فارس یکی از پهناورترین استان‌های کشور با ظرفیت بالا در صنعت است که برای توسعه اقتصادی و کاهش نرخ بالای بیکاری باید توجه جدی‌تری به مقوله صنعت شود، در این میان شهرک‌های صنعتی نقش مهمی در توسعه صنعت دارند به همین دلیل با علی صداقت‌پور، مدیر عامل شهرک‌های صنعتی فارس به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
تسنیم: به‌عنوان فعال صنعتی وضعیت صنعت در کشور و به تبع آن در استان فارس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صداقت‌پور: در کل کشور اهمیت به تولید است، یعنی تنها راه نجات کشور از بیکاری و مشکلات اقتصادی، صنعت تولید و افزایش میزان تولیدات است. این موضوع دغدغه‌ای است که مقام معظم رهبری، دولت و مجلس نیز به آن اهتمام ویژه‌ای دارند.
در استان فارس وضعیت کمی متفاوت است، یعنی همه به این نتیجه رسیده‌اند که تولید مهم است ولی شیوه استان فارس از ابتدا کشاورزی بوده است و به کشاورزی اهمیت زیادی می‌داده‌اند و همین امر سبب شده که بیش از 99 درصد منابع آبی استان فارس در بخش کشاورزی مصرف شود. اهمیت به کشاورزی سبب شده که به صنعت استان فارس و پایه‌ریزی صنایع بزرگ و مادر چندان توجهی نشود.
من به‌عنوان یک کارشناس حوزه صنعت، تنها راه نجات و تنها راه ایجاد اشتغال پایدار را صنعت و تولید می‌دانم یعنی باید صنعت‌گر و تولیدکننده همزمان حمایت بشود و استان فارس در حال عبور به سمت صنعتی شدن است، اما در حال حاضر با این وضعیت ایجاد و فعالیت صنایع بزرگ کار سختی است چون هم هزینه‌بر و هم زمان‌بر است و چون کشاورزی در استان فارس بنیه و ریشه قوی دارد نباید این ظرفیت کشاورزی فراموش شود بنابراین باید صنایع مرتبط با کشاورزی را بیشتر فعال کنیم.
نکته دیگری که در امر صنعت باید به آن توجه شود، کارگاه‌های کوچک و زودبازده هستند که در ایجاد اشتغال بسیار تاثیرگذار هستند و تمامی نهادها از جمله سپاه پاسداران هم به آن توجه کرده است و دیگر اینکه برای توسعه صنعت باید از سرمایه‌گذار حمایت شود که خوشبختانه امروز این حمایت از سوی مسئولان امر صورت می‌گیرد.
تسنیم: چه زمانی می‌توان استان فارس را یک استان صنعتی معرفی کرد؟
صداقت‌پور: این مسئله‌ای زمان‌بر است اما می‌توان از ظرفیت‌ها و فرصت‌های آماده مثل توریسم و کشاورزی استفاده کنیم. شیراز شهر فرهنگی است و هیچ جای کشور به اندازه استان فارس فرهنگی مذهبی نیست بنابراین باید ابتدا از این ظرفیت آماده استفاده کرد و صنعت توریسم و صنایع تبدیلی کشاورزی را فعال کنیم که البته این اقدامات در حال انجام است.
شهرک‌های صنعتی که قطب ایجاد صنایع کوچک است، یکی دیگر از موارد پیشرفت به سوی صنعتی شدن است و در حال حاضر بیشتر صنایع کشور ما، صنایع کوچک و متوسط هستند. در استان فارس 68 شهرک صنعتی وجود دارد که بالاترین تعداد کل شهرک‌های صنعتی کل کشور محسوب میشود.
در حال حاضر رویکرد به سمت شهرک‌های صنعتی است، یعنی ایجاد اشتغال، صنعت و تولید در مقیاس کوچک و متوسط در شهرک‌های صنعتی و هدف‌گذاری به این صورت است که شهرک‌های صنعتی را کیفیت‌سازی کنیم یعنی آن‌قدر زیرساخت‌ها را خوب و کامل کنیم که صنایع کوچک در کنار هم به صنایع بزرگ تبدیل شوند.استان فارس از نظر تعداد شهرک‌های صنعتی قابل واگذاری در کل کشور مقام نخست را دارد ولی از نظر زیرساخت‌ها باید تکمیل شود.
تسنیم: با توجه به موقعیت اقتصادی استان فارس و امکانات و ظرفیت‌های موجود در استان فارس، شهرک‌های صنعتی تا چه حد در ارتقای این موقعیت می‌توانند اثرگذار باشند؟ تاکنون چه اقداماتی در شهرک‌های صنعتی انجام شده است؟
صداقت‌پور: در سال‌هایی که شهرک‌های صنعتی در استان فارس ایجاد شده است همه تلاش‌ها بر کیفی‌سازی و تکمیل زیرساخت‌ها متمرکز شده است. مهمترین وظیفه ما ایجاد شهرک‌های صنعتی و تکمیل زیرساخت‌ها یعنی آوردن خدمات زیربنایی به شهرک‌های صنعتی است تا صنعت‌گری که به شهرک صنعتی ورود پیدا می‌کند، دغدغه آب و برق و گاز و مخابرات و دیگر امکانات را نداشته باشد.
اگر خدمات را کامل کنیم و صنعت‌گر از بابت خدمات مشکلی نداشته باشد، یعنی زیرساخت ایجاد صنعت آماده است. وقتی زیر ساخت‌ها آماده باشد سرمایه‌گذار بدون دغدغه و با طیب خاطر می‌تواند کارش را انجام دهد. شهرک‌های صنعتی در توسعه صنعت و توسعه اقتصادی بسیار موثر است، به‌عنوان مثال شهرک صنعتی شیراز حدود 1400 هکتار وسعت دارد که 2850 قرارداد منعقد کرده‌ایم که از این تعداد قرار داد 1750 قرارداد صنایع کوچک صنفی، تولیدی و خدماتی هستند. بیش از 800 واحد در حال ساخت و ساز است. نزدیک به هزار واحد فعال است و تاکنون نزدیک به 11 هزار شغل ایجاد شده است.
تسنیم: واحدهای صنعتی و تولیدی استان فارس بیشتر بر چه اموری متمرکز هستند و فعالیت میکنند؟
صداقت‌پور: شهرک‌های صنعتی استان فارس صنایع عام هستند، به این معنا که همه صنایع براساس رده و رتبه زیست محیطی مستقر می‌شوند و فعالیت میکنند، به‌عنوان مثال رده‌های بالاتر و آلاینده داخل شهرک‌های صنعتی مستقر نمی‌شوند ولی همه صنایع کوچک و متوسط در شهرک‌های صنعتی مستقر هست و محدودیتی در این رابطه وجود ندارد. بیشتر صنایع مواد غذایی، صنایع پایین دستی( نفت، گاز و پتروشیمی) و صنایع چوب و کانی غیر فلزی در شهرک‌های صنعتی است.
تسنیم: چقدر تلاش شده است که صنایع ایجاد شده در شهرک‌های صنعتی متناسب با ظرفیت‌های بومی آن منطقه باشد؟
صداقت‌پور: وقتی در یک منطقه یک شهرک صنعتی ایجاد میشود، ظرفیت‌سنجی این شهرک صنعتی متناسب با شهرستان بوده است. ممکن است یک شهرستان 3 شهرک صنعتی داشته باشد ولی چون شهرک‌های صنعتی استان فارس، شهرک‌های صنعتی عام است همه ظرفیت شهرستان‌ها در این شهرک‌ها دیده میشود، یعنی صنایع کوچک و متوسطی که در بخش کشاورزی یا در بخش صنایع تبدیلی کشاورزی و غیره مورد نیاز است می‌تواند در شهرک‌های صنعتی مستقر شود.
تسنیم: فرایند تشکیل شهرک صنعتی را توضیح دهید؟
صداقت‌پور: شهرک صنعتی بر اساس نیاز هر شهرستان یا بر اساس تقاضای سرمایه‌گذار ایجاد میشود پس از آن تیم امکان‌سنجی و مکان‌یابی برای بررسی مکان اعزام می‌شوند در صورت وجود سرمایه‌گذار و اراضی مستعد و رعایت شرایط زیست‌محیطی و منابع طبیعی شهرک صنعتی ایجاد میشود و در صورتی که فردی اراضی مستعد و سند مالکیت داشته باشند می‌توانند شهرک صنعتی خصوصی ایجاد کند و البته این شرایط مهیا شده است و جواز تأسیس شهرک‌های صنعتی خصوصی را استان‌ها صادر میکنند.
ورود بخش خصوصی برای ایجاد شهرک‌های صنعتی سبب میشود که قیمت تمام شده، کمتر شود. اگر دولت بخواهد شهرک صنعتی احداث کند هزینه‌های دولتی بالا می‌رود و دولت به دنبال این است که تصدی‌گری را کنار بگذارد. اگر در شهرک‌های صنعتی که ایجاد کرده‌ایم 70درصد صنایع مستقر و صنایع هم تکمیل شوند، به صنعتگران واگذار می‌کنیم.
تسنیم: تا کنون شهرکی وجود داشته است که واگذار شده باشد؟
صداقت‌پور: تاکنون 14 واحد و امسال هم یک واحد به شرکت‌های خدماتی که متشکل از صنعتگران و خود واحد میشود، واگذار شده است و این واگذاری در بیشتر مناطق استان فارس از جمله شهرستان‌های آباده، خرمبید، لار، آب‌باریک مرودشت، لامرد و شیراز بوده است.شهرک بزرگ صنعتی شیراز نیز تا آخر امسال به شرکت خدماتی واگذار میشود البته امور راه‌وری و حفظ و نگهداری این شهرک واگذار میشود.
تسنیم: یکی از مشکلات صنعت استان فارس فقدان طرح آمایش صنعتی است با توجه به اینکه متولی طرح آمایش صنعتی ارگان دیگری است، وقتی طرح آمایش صنعتی تکمیل شود و به شما ارائه شود چقدر می‌تواند به پیشرفت شهرک‌های صنعتی و صنعتی شدن استان فارس کمک کند؟
صداقت‌پور: اگر طرح آمایش صنعتی انجام بشود اولویت‌های صنعت در فارس مشخص و صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی کامل‌تر میشود. شهرک‌های صنعتی هم بر اساس طرح آمایش فعالیت میکنند، به‌عنوان مثال شهرک صنعتی که در شهرک داراب ایجاد میشود صنایع مستقر در آن بر اساس طرح آمایش انجام میشود.
تسنیم: به نظر شما چقدر از ظرفیت‌های علمی دانشگاه‌های استان فارس در شهرک‌های صنعتی و رفع مشکلات صنعتگران استفاده شده است؟ و آیا شهرک‌های صنعتی استان فارس تعاملی با دانشگاه‌های استان فارس دارند؟
صداقت‌پور: شهرک‌های صنعتی ارتباط بسیار تنگاتنگ و موثری با دانشگاه‌ها دارند. تحقیقات پژوهشی را بیشتر با دانشگاه‌ها به ویژه با دانشگاه شیراز و دانشگاه صنعتی شیراز کار می‌کنیم، به عنوان مثال شهرک فناوری شیمیائی در شهر بزرگ صنعتی شیراز با همکاری دانشگاه پیگیری شده و هم طرح پژوهشی و هم اساتید دانشگاهی در آن محل مستقر می‌شوند و خدمات مشاوره‌ای و فنی مهندسی به مهندسان می‌دهند.
علاوه برآن کلینیک صنعتی برای نخستین بار در کشور 2 سال پیش در استان فارس و شهرک‌های صنعتی راه‌اندازی شده و در آن از نظرات اساتید دانشگاهی به صورت رایگان و با هماهنگی دانشگاه صنعتی شیراز استفاده می‌کنیم که اساتید با بازدید و بررسی به عارضه‌یابی و کمک علمی به شرکت‌های صنعتی مستقر در شهرک صنعتی می‌پردازند. هم‌چنین تاکنون چند تفاهم‌نامه عملیاتی با دانشگاه شیراز برای خدمات مشاوره‌ای، علمی و تخصصی منعقد شده است.
البته دانشگاه‌ها هم باید رغبت‌شان را بیشتر و بهتر کنند و ورود دانشگاهیان به عرصه صنعت بسیار مهم است و این ارتباط باید کارگروهی‌تر باشد و در حوزه صنایع کوچک، از پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و دکترا با موضوعات مرتبط با صنعت حمایت میشود.
تسنیم: گفتید در بخش ارتباط دانشگاهی باید شکل کارگاهی و بیشتر باشد، کمی در این‌باره توضیح دهید؟
صداقت‌پور: در حال حاضر ارتباط دانشگاهیان با صنعتگران به شکل خدمات مشاوره‌ای است اما باید افراد صاحب علم و توانا وارد میدان شوند نه اینکه در یک جلسه‌ای دعوت شود و صحبت کنند باید در بطن کار و در بطن واحدهای صنعتی مستقر شوند و اگر این اتفاق بیفتد می‌تواند موثرتر باشد.
تسنیم: یکی از مواردی که صاحبان صنایع مطرح میکنند نبود اعتبار و نبود بودجه است و بیشتر هم به دنبال دریافت تسهیلات هستند، اما بانک هم مشکلات و محدودیت‌هایی را در ارائه تسهیلات دارد که در اینجا نقش سرمایه‌گذار پررنگ میشود. شهرک‌های صنعتی چقدر مسیر را برای ورود سرمایه‌گذارها هموار کرده است؟ چه اقداماتی انجام داده است و چه سیاست‌های تشویقی را برای سرمایه‌گذار ایجادکرده تا سرمایه‌گذار در شهرک‌های صنعتی سرمایه‌گذاری کند؟
صداقت‌پور: صنعت‌گری که تصمیم به ایجاد یک واحد صنعتی دارد، باید زیرساخت کار را فراهم کند. سیاست تشویقی ما در واگذاری اراضی که حقوق انتفاع را دریافت می‌کنیم، به صورت نقد و اقساط است، یعنی به‌عنوان مثال در مناطق برخوردار مثل شیراز 30 درصد را نقد دریافت می‌کنیم و مابقی را بهصورت اقساط 30 ماهه و 6 ماه هم دوره تنفس است و 5درصد هم تخفیف اعمال می‌کنیم یعنی موقعی که ما 30درصد نقدی می‌گیریم، 6 ماه تنفس می‌دهیم و در این دوره 6 ماهه ما اقساط نمی‌گیریم و 5 درصد هم تخفیف دارد. در مورد مناطق کمتر برخوردار 15درصد نقد می‌گیریم و 1 سال تنفس است و اقساط به صورت 36 ماهه میشود و 10درصد هم تخفیف دارد.
در حوزه صنایع کوچک نیز بخشی به اسم مدیریت طرح منابع سرمایه‌گذاری وجود دارد که کمک‌های فنی- اعتباری است که با بانک‌های عامل یا کمک‌های یارانه‌دار بهصورت وام‌های سرمایه‌دار و سرمایه در گردش تا سقف 250 میلیون تومان برای واحدهای صنعتی که بهره‌بردار باشد برای سرمایه در گردش و نوسازی صنایع پرداخت می‌کنیم.
تسنیم: مشکلی که برای سرمایه‌گذاران وجود دارد این است که تعریف دقیقی برای سرمایه‌گذار نشده است، یعنی وقتی سرمایه‌گذار نسبت به سرمایه‌گذاری بر یک مقوله تصمیم‌گیری می‌کند محدوده فعالیت و آن کاری که می‌خواهد انجام دهد برای او از سوی مسئولان تعریف مشخصی نشده است و یک نوع سردرگمی برای سرمایه‌گذار به‌وجود می‌آید. شهرک‌های صنعتی چقدر در این زمینه وارد شده است و چه اقداماتی را انجام داده است برای اینکه وقتی یک سرمایه‌گذار می‌خواهد وارد شهرک‌های صنعتی بشود و روی یک واحد صنعتی سرمایه‌گذاری کند دچار سردرگمی نشود و یک تعریف مشخصی وجود داشته باشد و بر اساس آن تعریف دقیق آن سرمایه‌گذاری را انجام دهد؟
صداقت‌پور: کسی که وارد شرکت شهرک‌های صنعتی میشود و می‌خواهد در شرکت شهرک‌های صنعتی مستقر بشود باید جواز تأسیس داشته باشد. مجوز و فعالیت اقتصادی و صنعتی‌اش از سازمان صنعت، معدن و تجارت یا اداره جهاد کشاورزی ارائه بدهد. پس از آن یک ماه در واحد مشاوره به فرد مشاوره داده میشود و از کم و کیف کار و قوانین و مقررات در شرکت شهرک‌های صنعتی و چگونگی ادامه فعالیت آگاه میشود.
کسی که وارد شهرک صنعتی میشود، سرمایه‌گذار است، یعنی یک نوع صنعتی یا یک رشته صنعت را می‌خواهد در شهرک صنعتی ایجاد کند و باید در فرایند کار خود از افراد توان‌مند که دارای تخصص مدیریتی در بخش صنعت، بازاریابی و تبلیغات استفاده کند. در همه این زمینه‌ها باید از مشاوره بهره‌گیرد و شرکت شهرک‌های صنعتی این امکان را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورده است.
تسنیم: یکی از فعالیت‌های شما موضوع نمایشگاه‌های برون مرزی است، در مورد نمایشگاه‌های برون مرزی توضیح دهید؟ آیا از کشورهای دیگر هم به فارس وارد شده‌اند؟
صداقت‌پور: نمایشگاه‌های خارجی و برون‌مرزی در حوزه تور صنعتی است که هم صنعتگران داخل استان فارس را به دیگر کشور اعزام می‌کنیم یا کشورهایی که متناسب با نوع رشته صنعتی‌شان باشد به فارس می‌آیند. از مزایای برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی آشنایی صنعتگران ما با توانمندی‌های کشورهای دیگر است علاوه بر آن این امر در یافتن ایده‌های برتر در زمینه صنعت و بازاریابی بسیار مهم است.
تسنیم: برنامه‌ها و اقدامات شما برای آینده چیست؟
صداقت‌پور: تمام همت و تمام تلاش‌مان را کردیم که همه زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی را فراهم کنیم و به سمت کیفی‌سازی رویم. هم‌اکنون 60 شهرک قابل واگذاری و 100 طرح عمرانی در دستور کار داریم. کیفی‌سازی کار زمان‌بری است و معتقدم تا 3 سال آینده شهرک‌های صنعتی از لحاظ خدمات و زیرسازی هیچ مشکلی ندارند و شهرک صنعتی بزرگ شیراز امسال از لحاظ خدمات و زیر سازی تکمیل میشود.
در شهرک بزرگ صنعتی شیراز چند طرح خیلی خوب مانند تکمیل تصفیه‌خانه فاز دوم، استحصال آب از پسآب تصفیه‌خانه که 5 میلیارد تومان برآورد انجام این کار است و 20 تا 30 لیتر آب تامین میشود و آب آن برای فضای سبز استفاده میشود. علاوه بر این تکمیل مخزن آب 10 هزار متر مکعبی شهرک بزرگ صنعتی شیراز و تکمیل فاز یک کانال لاینینگ در شهرک بزرگ صنعتی شیراز و تکمیل همه پیاده‌روها و آسفالت کلیه معابر از جمله برنامه‌های امسال است.
تسنیم: توسعه شهرک‌های صنعتی به چه عواملی بستگی دارد؟
صداقت‌پور: هر چه تعداد سرمایه‌گذاران بیشتر باشد توسعه شهرک صنعتی و زیرساخت‌ها بهتر فراهم میشود. شهرک‌های صنعتی به صورت درآمد و هزینه است، یعنی باید از جایی درآمد کسب کنیم و بر اساس بودجه هزینه کنیم و فراتر از این منع قانونی داریم. بنابراین سرمایه‌گذار باید وارد کار شود.
در حال حاضر در شرکت‌های صنعتی فارس در 3 ماهه نخست سال 300 برابر نرخ رشد حضور سرمایه‌گذار داشته‌ایم. در 6 ماهه ابتدای امسال 60 هکتار واگذاری در قالب 495 قرارداد داشته‌ایم، یعنی 495 سرمایه‌گذار در مقیاس‌های کوچک، متوسط و بزرگ در شهرک‌های صنعتی در 6 ماهه نخست امسال قرارداد بسته‌اند.
انتهای پیام/
