برای اتصال دو یا چند قطعه به یگدیگر می توان از میخ پرچ استفاده کرد . برای این کار ابتدا سوراخی در قطعات ایجاد کرده میخ پرچ را در آن قرار داده و سپس با استفاده از پرچ کن عمل پرچ کاری انجام می شود . این کار اغلب بدون اشکال صورت می گیرد . در صورت بروز مشکل با استفاده از میخ پرچ دیگری می توان اشکال را برطرف کرد . چون هزینه پرچ کاری در تیراژ زیاد قابل توجه است,بنابراین برای جلوگیری از اشکالات و کاهش هزینه ها باید در انتخاب میخ پرچ دقت شود . مطلب زیر برای مصرف کنندگانی تهیه شده است که مصرف میخ پرچ آنها زیاد می باشد .
۱. انتخاب میخ پرچ
برای پرچ کاری صحیح و با استحکام کافی می بایست میخ پرچ مناسبی را انتخاب کرد . برای انتخاب درست میخ پرچ باید عوامل زیر را مورد توجه قرار داد.
انتخاب جنس و قطر میخ پرچ
جنس و قطر میخ پرچ از عوامل موثر در اتصال محکم دو قطعه می باشد.با مراجعه به جدول مشخصات میخ پرچ و در نظر گرفتن مقاومت کششی و برشی شما می توانید جنس و قطر میخ پرچ را مناسب کارتان انتخاب کنید .
فاصله دو میخ پرچ
پس از مشخص شدن قطر و جنس میخ پرچ, مقاومت کششی و برشی آن مشخص می شود.سپس باتعیین مقاومت لازم, تعداد میخ پرچ ها و فاصله آنها از یگدیگر معلوم می شود .
تعیین طول پرچ
طول پرچ باید در حدود قطر پرچ به اضافه ضخامت کار باشد .مثلاًمیخ پرچ ۱۰*۴ میلیمتر می تواند در قطعه کاری با ضخامت حدود ۶ میلیمتر به کار گرفته شود
L=D+S
ضخامت کار+قطرپرچ=طول پرچ
یادآوری
انتخاب میخ پرچ با طول بلند مفید نیست :
کوتاه بودن طول پرچ باعث می شود که اتصال استحکام کافی نداشته باشد ولی بلند بودن بیش از حد طول پرچ نیز اشکالات زیر را پیش می آورد
۴. قیمت پرچ افزایش می یابد .
۵. کار به خوبی جفت و جور نمی شود .
۶. تعداد مراحل پرچ کاری زیاد می شود
۲. تعیین قطر سوراخ
اندازه قطر سوراخ از دیگر عوامل موثر در پرچ کاری است . کوچک بودن قطر سوراخ باعث عدم ورود میخ پرچ به داخل قطعه کار می شود و بزرگ بودن قطر سوراخ نیز باعث کاهش استحکام اتصال می شود و حتی ممکن است باعث عدم اتصال قطعات شود .
اندازه قطر سوراخ مورد نظر برای پرچ کاری باید کمی بیشتر از قطر میخ پرچ باشد(حدود ۱.۰ میلی متر) تا میخ پرچ به راحتی در آن قرار گیرد و با افزایش محدود قطر میخ پرچ در موقع پرچ کاری بدنه پرچ نیز به قطعه تماس حاصل کرده و باعث استحکام اتصال شود
یادآوری
توصیه پرچ ساز برای سوراخ کاری این است که از مته های رند به قطر ۳-۴-۵-۶ برای میخ پرچ های ۳-۴-۵-۶ و از مته ۳/۲-۶/۵ برای میخ پرچ های ۳/۲-۶/۵ استفاده کنید.چون قطر میخ پرچ های پرچ ساز در حدود ۰.۱ تا ۰.۲ میلیمتر از قطر
اسمی میخ پرچ ها کمتر است که این لقی مناسبی برای پرچ کاری می باشد.
۳. عمل پرچ کاری
بعد از انتخاب پرچ و سوراخ کردن قطعات,با قراردادن میخ پرچ در سوراخ و استفاده از پرچ کن عمل پرچ کاری انجام می شود . برای درست انجام دادن آن لازم است به نکات زیر توجه شود .
- پستانک پرچ کن باید مناسب با قطر میخ پرچ باشد . یعنی قطر سوراخ پستانک باید کمی بیشتر از قطر میخ باشد که میخ به راحتی داخل آن جای گیرد (حدود ۱.۰ میلیمتر بیشتر از قطر) به همین دلیل برای میخ پرچ های مختلف ۳-۳/۲-۴-۵-۶ و غیره پستانک های مناسب آن ساخته شده و معمولا چند تای آن روی بدنه پرچ کن نصب شده است.
- پرچکن را عمود بر قطعه کار قرار داده و حتما پستانک را با فشار به قطعه کار بچسبانید .
- قطعاتی که باید به هم متصل شوند با گیره یا فشار دست یا هر طریق ممکن کاملاً به هم نزدیک کنید و سپس عمل پرچ کاری را انجام دهید .
- چنانچه در تعداد مراحل (تعداد ضرب)پرچ کاری و یا بیرون افتادن میخ از دستگاه پرچ کن دچار مشکل شدید با تنظیم دستگاه پرچ کن و انتخاب سر پستانک مناسب مشکل خود را حل کنید .
۴. قطعه کار
جنس پرچ و جنس قطعاتی که به یکدیگر متصل می شوند . در مقاومت نهایی کار موثر می باشد .در حالت کلی بهتر است جنس قطعات و جنس میخ پرچ با هم مشابه باشند به طور کلی توجه به مطالب زیر مفید به نظر می رسد
حداقل دو میخ پرچ
اگر میخواهید دو یا چند قطعه را به هم وصل کنید که استحکام کافی داشته باشد حداقل از دو عدد میخ پرچ استفاده کنید . زیرا اتصال با یک میخ پرچ جلو چرخش قطعات را نمی گیرد .
اتصال قطعات غیر فلزی
میخ پرچ آلومینیومی برای اتصال دو قطعه فلزی به طور معمول بسیار مناسب است ولی برای اتصال یک قطعه فلزی به یک قطعه نرم یا شکننده باید ملاحظات چندی را در نظر گرفت .
- قطعه نرم باید روی کار قرار گیرد و اگر میخ پرچ در قطعه فرو می رود باید از میخ پرچ های سر پهن استفاده کرد در صندلی مدارس که چوب و پروفیل وصل می شود , استفاده از میخ پرچ های سر پهن بهتر است .
- اگر قطعه پشتی نرم است با گذاشتن واشر در پشت کار جلوی فرو رفتن پرچ را در قطعه کار گرفت .
- ورق های نازک فلزی نیز اگر در پشت کار قرار گیرند گاهی قادر نیستند جلوی عبور میخ را بگیرند و در نتیجه عمل پرچ کاری مناسب نخواهد شد. پس توصیه می شود اگر از ورق های فلزی به ضخامت کمتر از یک میلیمتر استفاده می کنید . در صورت عدم پرچ کاری صحیح از واشر استفاده شود
اتصال قطعات پلاستیکی
اغلب قطعات پلاستیکی در حین پرچ کاری شکسته می شود . زیرا مقاومت میخ های میخ پرچ, بیشتر از مقاومت قطعات پلاستیکی است در این صورت اگر نمی توانید میخ پرچ با میخ کم مقاومت تهیه کنید توصیه می شود از میخ پرچ آلومینیومی با میخ آلومینیم استفاده کنید .
ورق مس و میخ پرچ مسی
در اتصال ورق های مسی که به عنوان قطعات دکوراتیو استفاده می شود بهتر است از میخ پرچ مسی استفاده کرد.به کارگیری میخ پرچ آلومینیومی رنگ شده صحیح نمی باشد .
استفاده از میخ پرچ های افشان برای فوم و غیره
جهت اتصال قطعاتی که جنس قطعه پشتی آن از فوم یا جنس نرم باشد و نیاز به اتصال خیلی محکم نباشد از میخ پرچ افشان استفاده می شود .
با استفاده از این میخ پرچ فشار پرچ بر روی قطعه کار در سطح وسیع تری پخش می شود . بدین ترتیب از خراب شدن قطعات و آسیب پذیری آن جلوگیری می کند
میخ پرچ زنگ نزن (میخ پرچ آلومینیومی)
در محیط مرطوب پرچ آلومینیوم زنگ نمی زند ولی میخ فولادی آن که در داخل پرچ باقی می ماند پس از مدتی زنگ می زند و زنگ آن زیر میخ پرچ را رنگی و نامطلوب می کند. این زنگ زدگی در بعضی مواقع بسیار زشت است مخصوصا در یخچال ها که از نظر بهداشتی شرایط نامطلوبی را ایجاد می کند . توصیه ما در این مواقع استفاده از میخ پرچهای آلومینیوم-آلومینیوم است که جنس پرچ و میخ آن نیز آلومینیومی می باشد .
مشکلات
علاوه بر عوامل ذکر شده ممکن است موارد دیگری برای پرچ کاری ناصحیح وجود داشته باشد از جمله :
- بیرون زدن میخ
گشاد بودن سوراخ یا نازک و ضعیف بودن قطعه آخری و همچنین گشاد بودن پستانک پرچ کن نسبت به میخ نیز یکی از دلایل پرچکاری ناموفق است که میخ از آن بیرون می زند
- عدم گیرایی کار یا اتصال بدون استحکام
استفاده از میخ پرچ نامناسب باعث عدم گیرای و اتصال بدون استحکام می شود .این امر ممکن است به دلایل زیر به وجود آید که باید برطرف شود .
- بلند بودن میخ پرچ نسبت به ضخامت قطعه کار باعث می شود که قبل از عمل جمع شدن پرچ,میخ قطع شده و اتصال ,استحکام لازم را نداشته باشد .
- پرچ پاره شده باشد و یا قبل از اتصال کامل , میخ آن بریده شده باشد که در این صورت باید از میخ پرچ دیگری استفاده کرد .
- ممکن است در حین سوراخ کاری پلیسه ای ایجاد شده باشد که پرچ را پاره نماید . در این صورت قطعه را باید پلیسه زدایی کرد و یا مته را تعویض نمود تا سوراخ کاری بدون پلیسه باشد .
کنده شده سر پرچ
کنده شدن سر پرچ اتصال را ناممکن می سازد و یکی از دلایل آن ممکن است انتخاب نامناسب پرچ باشد . که تحمل نیروی لازم جهت اتصال را نداشته باشد و با ضخامت کله پرچ در محل بریدن پرچ ناکافی باشد . به هر حال ضرورت دارد که در انتخاب پرچ تجدید نظر شود
